თამარ ივერი: "არ მინდა, თბილისში ვიხილო შიშველი მამაკაცების სექსუალური მოძრაობები!"

"ეს წერილი იქნება თარგმნილი და მიწოდებული მსოფლიოს ყველა დიდი თეატრის ადმინისტრაციისთვის. რეაქციის მიხედვით შეგიძლიათ მიხვდეთ, რამდენად პროგრესულად მოაზროვნე ადამიანი ბრძანდებით. თქვენმა წერილმა კიდევ ერთხელ დაგვანახა, რომ გონებრივ სიბნელეს და სიქაჯეს ვენა და მილანი ვერ შველის" – ეს და ამგვარი შინაარსის მესიჯები "ფეისბუქში" მსოფლიოში ცნობილი ქართველი სოპრანოს, რომელიც ევროპის თეატრებში მღერის, თამარ ივერის პასუხად მას შემდეგ გავრცელდა, რაც ის იმავე სოციალურ ქსელში მწვავედ და ემოციურად გამოეხმაურა საქართველოში ბოლო დროს ჰომოსექსუალთა თემის გააქტიურებას და მისგან გამომდინარე შედეგებს.
"აბსოლუტურად ამაყი ვიყავი იმ ფაქტით, თუ რა გვარიანად შეაფურთხა ქართულმა საზოგადოებამ თქვენი გუნდის ხელშეწყობით გამართულ აქციას... აქციის ორგანიზატორებს ამჯერადაც კოვზი არა ნაცარში, არამედ სოფლის ტუალეტის ფსკერზე რომ მასაა, იმაში ჩაუვარდათ... გამალებული ნუ ეწევით საქართველოს ხალხის მენტალიტეტში დასავლეთის "ფეკალური მასების" შემოტანა–პროპაგანდას", – სწერდა თამარ ივერი საქართველოს პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილს 17 მაისის ცნობილი მოვლენების შემდეგ.
მომღერალი ამჟამად საფრანგეთში იმყოფება, სადაც მას "სარკე" დაუკავშირდა და ამ ამბების შესახებ ესაუბრა.
– ქალბატონო თამარ, სოციალურ ქსელში თქვენს წერილს და მოწოდებებს საქართველოში, ერთი მხრივ, დიდი მხარდაჭერა, მეორე მხრივ, აღშფოთება მოჰყვა. რამ გიბიძგათ, ევროპიდან ეს მიმართვა გამოგეგზავნათ საქართველოს პრეზიდენტისა და ხალხისადმი?
– რა თქმა უნდა, ასეთ სიტუაციებში ყველაზე ადვილია "დუმილი ოქროა"–ს პრინციპით ცხოვრება. საზოგადოებისთვისაც მუდამ ჰოლივუდური ღიმილით მომღიმარი, მხოლოდ შენს შემოქმედებაზე, "აქ ვიმღერე, იქ ვიმღერე" თემებზე მოსაუბრე უფრო "თეთრი" და "ფუმფულა" დარჩები, მაგრამ არის მომენტები, როდესაც მართლა გტკივა და გაწუხებს რაღაც გარკვეული მოვლენა, რაც შენს ქვეყანაში ხდება და ასეთ დროს შენი სპექტაკლი თუ გამოსვლა რაღაცნაირად მეორე პლანზე გადადის, შენში რაღაც პატრიოტული იღვიძებს. მიხარია, რომ მყავს რამდენიმე კოლეგა, რომლებსაც ევროჰონორარებით კუჭის გაძღომის შემდეგაც არ შეუწყვეტიათ სამშობლოზე ფიქრი და იქ მიმდინარე მოვლენებისადმი ინტერესი. ჩვენს თუნდაც განსხვავებულ აზრებს საჯაროდ ვაფიქსირებთ. არიან ისეთი გამონაკლისებიც, რომლებსაც, რაც უნდა ხდებოდეს საქართველოში, მაინც საკუთარ წარმატებაზე წერით ურჩევნიათ შემოიფარგლონ. ეს მათი უფლებაა, არავის განვსჯი.
რაც შეეხება ჩემს ამასწინანდელ ყბადაღებულ სტატუსს, რომელმაც ამხელა დადებით–უარყოფითი რეზონანსი გამოიწვია, ვიტყვი ერთს: იმ დღეს მკითხველიც შემატყობდა, რომ ძალიან აჟიტირებული და აბსოლუტურად გულწრფელი ვიყავი ჩემს მოსაზრებებში. სტატუსის ბოლოს ბოდიშიც ვთხოვე მკითხველს, თუ იგი ამ ყოველივეს სითავხედეში ჩამითვლიდა. საერთოდ, არ მახასიათებს ძალადობრივი თუ ფაშისტური აზროვნება, როგორც მავანთ შერაცხეს ჩემი პიროვნება. პირიქით, საოცრად მტკივა ყველანაირი უსამართლობა, ძალადობა ადამიანებზე, ცხოველებზე... ეს თემა, ისევე როგორც მეძავობა, საზოგადოებაში ოდითგანვე არსებობდა და არსებობს. ეს ადამიანები ჩვენი საზოგადოების სრულუფლებიანი წევრები, ხშირად სხვებზე გამორჩეული ინტელექტუალური გონების პატრონები და ჩვენი მეგობრებიც არიან. ჩემი აჟიტირება გამოწვეული იყო იმ აურზაურით, ალიაქოთით და უნებლიე თუ მიზანმიმართული აგიტაცია–პროპაგანდით, რაც იმ დღეებში გადმოდიოდა მედიის საშუალებით. ახლობლები მირეკავდნენ და აღშფოთებულები მეუბნებოდნენ, აღარ შეგვიძლია, ბავშვები მთელი დღე გეიაღლუმზე ლაპარაკობენ, გვეკითხებიან, რა არის, კონკრეტულად რომ არ ვპასუხობთ, მერე ინტერნეტში იქექებიან, გვთხოვენ, წავიყვანოთ, აინტერესებთო... ზოგი რუსულენოვანი მედიასაშუალება მთელი დღე გახარებული ატრიალებდა ირონიულ ფრაზას "გრუზინსკიე პიდარასტი"...
პრეზიდენტთან და მის მეუღლესთან ძალიან კარგი ურთიერთობა მაქვს და ალბათ ჩემგან გაუკვირდებოდა კიდეც ეს სტატუსი, მაგრამ იმ მომენტში მეგობრობაზე მაღლა ქვეყნის მორალური ინტერესები დავაყენე. ძალიან ვწუხვარ, თუ ეს ყოველივე ჩასაფრებულმა ადამიანებმა ჩემს ჰომოფობიურ გამოვლინებად ჩათვალეს.
– 17 მაისის მოვლენების შემდეგ საქართველოში ატყდა ერთი სჯა–ბაასი, ჰომოსექსუალიზმი შეძენილია თუ თანდაყოლილი, ზნედაცემულობაა თუ ნორმა. თქვენ რას ფიქრობთ ამ საკითხზე?
– ამერიკელმა ექიმმა და მეცნიერმა, ჩარლზ სოკარიდესმა ბევრ ასეთ "შეძენილ" პაციენტს უმკურნალა. ისინი ჩვეულებრივ ოჯახურ ცხოვრებას დაუბრუნდნენ. რაც შეეხება ასეთად დაბადებულ ადამიანებს, ეს უკვე თანდაყოლილი მოვლენაა და ვფიქრობ, არავინ უნდა ეცადოს მათ გადაკეთებას და ჭკუის სწავლებას.
აღარ გვინდა მსჯელობა იმაზე, თუ საიდან მოდის ადამიანში ეს ყოველივე. ვფიქრობ, რომ ეს ისეთივე მოვლენაა, როგორც ადამიანის ცაციად დაბადება. თუ მუცლიდანვე მეყოლება ასეთი შვილი, მას ისეთს მივიღებ, როგორიც იქნება და ყველანაირი მეყვარება. თუმცა ასევე ფაქტია, რომ ბევრს გარკვეულ წრეში შესვლასთან და მოდის აყოლასთან ერთად შეძენილიც აქვს. აბა, რას მივაწეროთ, როცა მამაკაცს მშვენიერი ცოლ–შვილი ჰყავს და 30–40 წლის ასაკიდან ხდება ასეთი? ხშირად ყოფილა შემთხვევა, როდესაც ბავშვობაში პატარა ბიჭებზე უძალადიათ და მერე წასულა მათი ცხოვრება ამ მიმართულებით.
ამის პროპაგანდა საქართველოში ნამდვილად არ არის საჭირო. ყველამ კარგად იცის, რომ იმ ქვეყნებში, სადაც მას პროპაგანდა უკეთდება, საოცრად დაცემულია დემოგრაფიული მაჩვენებელი. კი, ბატონო, ჰოლანდია, ბელგია თუ საფრანგეთი აიტანს დემოგრაფიულ პრობლემას, მაგრამ საქართველოს სხვა ტვირთი აწევს მხრებზე, რომ არაფერი ვთქვათ მუდმივ შინაომებსა და დაკარგულ ტერიტორიებზე.
ვხედავთ, რომ ქვეყანაში ასე ძლიერია რელიგიის ფაქტორი, რის გამოც მსგავსი ფაქტები უფრო მეტ აღშფოთებას იწვევს. ევროპაში რელიგია და ეკლესიები უკვე თითქმის მხოლოდ ტურისტების მოსანახულებელ ადგილებად გადაიქცა. ამ ყოველივეს შედეგია ის დაპირისპირებაც, რამაც რომის პაპ ბენედიქტეს პოსტის დატოვებისკენ უბიძგა და გერმანულმა პრესამ ამაზე აშკარად მიანიშნა. ასე რომ, დასავლური ღირებულებების და მისი განურჩევლად ყველაფრის გამალებული აგიტაცია–პროპაგანდის მიუხედავად, მგონი, საქართველოს ორგანიზმისთვის ასეთი მოვლენები მაინც უცხო სხეულად აღიქმება.
განსაკუთრებული გაღიზიანება იმ შეუპოვრობამ გამოიწვია, როდესაც პატრიარქი, ერი და ბერი გთხოვს, აქცია არ ჩაატაროთ ქვეყნისთვის იმ წმინდა ადგილას, სადაც ქაშუეთის ეკლესია არის, სადაც წინა დღეს ეროვნული გმირების პანაშვიდი იყოო... გაქვს ინფორმაცია, რომ ამას შეიძლება დიდი შეხლაშემოხლა მოჰყვეს და ყველას აზრს იგნორირებას უკეთებ, დუელში იწვევ, შემდეგ კი გაკვირვებული ხარ ხალხის უარყოფითი რეაქციით. თუ საკუთარი აზრის დაფიქსირების ასეთი აუცილებლობა იყო, ქალაქგარეთ, ამერიკის საელჩოს წინ მაინც გაეკეთებინათ. მე თუ მკითხავთ, როგორც ევროპის ქვეყნებშია, ჯობია, საქართველოშიც იყოს რაიმე სკვერი, თუნდაც აღნიშნული საელჩოს წინ მდებარე ცარიელი ტერიტორია, სადაც თავიანთი გრძნობების ასეთ საჯაროობას მოწყურებულ ადამიანებს შეეძლებათ აზრის გამოხატვა. ჩემი აზრით, ისინი მხოლოდ და მხოლოდ ბრმა იარაღი იყვნენ მათ უკან მდგომი იმ უხილავი ბობოლებისა, ვინც "მუსიკას უკვეთავენ"...
ჩემთვის ის გოგო–ბიჭები, ვინც 17 მაისს ხმამაღლა თქვეს, მე გეი ვარო, უფრო მაღლა დგანან, ვიდრე ტელეეკრანებთან და "ფეისბუქის" კლავიატურასთან ჩასაფრებული "ელიტური უმცირესობები". ასეთი მხდალი ყურცქვიტები ჩემთვის ანტივაჟკაცობის ნიმუშები არიან. თუ გული შესტკიოდათ, რატომ არ გავიდნენ და დაუდგნენ გვერდით?!
კარგი იქნება, თუ იმას გადმოვიღებთ დასავლეთიდან, რაც აღგვაფრთოვანებს და ნუ გადმოვიღებთ ცუდს, მანკიერს, გარყვნილ აღლუმებს. ნუ გადავაქცევთ ეკლესიებს მხოლოდ ტურისტების მოსანახულებელ და ფოტოაპარატების ჩასაჩხაკუნებელ ადგილებად, ნუ ჩავაბარებთ მოხუც მშობლებს თავშესაფრებში, ნუ დავიწყებთ სქესობრივ ცხოვრებას 12 წლის ასაკში... მგონი, ნებისმიერი ნორმალურად მოაზროვნე ერი იღებს სხვა ერისგან იმას, რაც მას წაადგება. ამაზეა აგებული დიპლომატიური და პოლიტიკური ურთიერთობებიც, თორემ ნათქვამია, სულელი თავის შეცდომებზე სწავლობს ცხოვრებას და ჭკვიანი სხვისაზეო. ეს გამოთქმა, როგორც ცალკეულ ადამიანზე, ისე სახელმწიფოზეც შეიძლება გავრცელდეს.
– არაერთ ევროპულ ქვეყანაში გიცხოვრიათ და ალბათ ჰომოფობიის წინააღმდეგ გამართული აქციებიც და გეიაღლუმებიც გინახავთ. იქ გამოხატვის რა საშუალებებით, რა ფორმით ხდება ეს ყველაფერი?
– გეიაღლუმებს რამდენჯერმე შევსწრებივარ. მინდა, მჯეროდეს, რომ საქართველოში მსგავსი რამ არ მოხდება. ჩემთვის აბსოლუტურად მიუღებელია თეატრალიზებული დადგმა მამაკაცის უზარმაზარი ფალოსის ფიგურებით, შიშველი, წინ თითქმის ფოთოლაფარებული მამაკაცების გამომწვევი სექსუალური მოძრაობებით, ერთმანეთის ფერებით და ორალური კოცნებით. ამ აღლუმებში ტრანსსექსუალებიც მონაწილეობენ, რომლებსაც უფრო ღირსეულად უჭირავთ თავი და მხოლოდ ცეკვით მოდიან. ყველაზე "შთამბეჭდავები" იყვნენ მსუქანი, ღიპგადმოგდებული და ბანჯგვლიანი მამაკაცები ქალების საცურაო კოსტიუმებში და ლიფებში. ასეთი რამ, რა თქმა უნდა, არ ტარდება ქალაქის ცენტრში. როგორც გითხარით, მათ თავიანთი რაიონები აქვთ. მობილიზებულია სასწრაფო და პოლიცია. ხალხის მხრიდან რეპლიკები და შეურაცხმყოფელი შეძახილები იქაც არის, მაგრამ საქართველოსგან განსხვავებით, იქ იმდენად მრავალეროვანი, მრავალრელიგიური თუ ყველანაირად სხვადასხვა შეხედულების, ორიენტაციის და ტრადიციის ხალხი ცხოვრობს, რომ ასეთ დროს საქმე მთლად დარბევამდე არ მიდის. კათოლიკური ეკლესიაც რატომღაც არ ერევა ასეთ აქციებში. ამას თავიანთ ტერიტორიაზე აკეთებენ და არა – ქალაქის მთავარი ტაძრის და ტურისტების წინ.
ჩემს მეგობარ სექსუალური უმცირესობის წარმომადგენლებს ჩემთან საუბარში უთქვამთ, რომ ასეთი აღლუმები მათთვისაც სრულიად მიუღებელია, მაგრამ განსხვავება იმაშია, რომ ევროპაში მენტალიტეტიც სხვანაირია და სიტუაციაც... არ არის ტერიტორიული და დემოგრაფიული პრობლემები, შიდაომები და არ სხედან მუდმივად დენთის კასრზე. იქ იმაზე ფიქრით არ იმძიმებენ თავს, ევროპის გვერდით იდგნენ თუ რუსეთის. თუ პენსიის ან ხელფასის შემცირებაზე მივა საქმე, მაშინ, იცოცხლე, შეიძლება ხოცვა–ჟლეტვა დაიწყოს! ისეც მომხდარა, რომ ბასტილიის თეატრამდე სულ მოლოტოვის კოქტეილების, კოკა–კოლას ბოთლებისა და წყლის ჭავლების "ესკორტით" მივსულვარ.
– თქვენი წერილის გამოქვეყნების შემდეგ საქართველოში ბევრი დაგემუქრათ, რომ მას თარგმნიდნენ და ევროპის ოპერის თეატრებს გაუგზავნიდნენ.
– დიახ და უკვე გაუგზავნეს კიდეც. მეცინება, რომ ჩემი სტატუსის გამოქვეყნების შემდეგ ატყდა მისი გადათარგმნა და გაგზავნა ევროპის გარკვეულ თეატრებში – არიქა, თამარ ივერი ჰომოფობია და დაბლოკეთ, როგორც მომღერალიო! ევროპული კარიერა თითქმის 15 წელია მაქვს. ყველა თეატრმა, აგენტურამ თუ ჩემმა კოლეგებმა იციან, როგორი "ჰომოფობი" ვარ. საოპერო სამყაროში საკმაოდ ბევრი ცნობილი სახეა სექსუალური უმცირესობიდან. ვინ ვინ და, პირველ რიგში, მათ იციან, როგორ ვეპყრობი მათ წარმომადგენლებს. მე იმდენად კარგი კოლეგა და მეგობარი ვარ და ვიყავი მათთვის, რომ ერთი არასწორი კუთხით გაპიარებული სტატუსით ნამდვილად არ შეიცვლიან ჩემზე წარმოდგენას. მით უმეტეს, მათ შორის ბევრია ისეთი, ვისაც კარიერულ წინსვლაში დავეხმარე. როგორც წესი, ჰომოფობი ადამიანისგან ასეთი ნაბიჯები გამორიცხულია.
– კონკრეტულად ვინ დაგზავნა თქვენი წერილი ევროპის ოპერებში, იცით?
– არ მინდა, დავკონკრეტდე, თუ ვისგან მოდის ეს ყოველივე. ფაქტი ერთია, რომ უბრალო მოქალაქეებისგან კი არა, უფრო მაღალი ეშელონებიდან. ზოგი მათგანი ალბათ ამ მისიით არის მოვლენილი საქართველოში. მიმხვედრი ისედაც მიხვდება. ჩემი ღირსების შელახვად მიმაჩნია, ამ "კლავიატურის ვაჟკაცებს" ვეპაექრო. ჯერ ჩემი საქმის ნახევარი გააკეთოს და მერე შემიძლია დებატებში მოვიხმო. უბრალოდ, ერთი რამ გამკვირვებია: თითქოს აღიარებენ და ღაღადებენ, რომ ქვეყანაში დემოკრატია და სიტყვის თავისუფლებაა და, თუ თავისუფალი სიტყვა თქვი, მზად არიან, ჩაგქოლონ. ასეთი ფსევდოღირებულებებით ვერ ვიცხოვრებთ.
– ამაზე გიპასუხებენ, რომ სწორედ თავისუფალი სიტყვისთვის, თავისუფალი აზროვნებისთვის მოხდა ის დაპირისპირება 17 მაისს.

– ძალიან აიტაცა ბომონდმა – ეს საშინელი ძალადობა იყო, დასაგმობია ეს რელიგიური დესპოტიო. გასაგებია, მეც ვეთანხმები, რომ ასეთი ძალადობა არ უნდა მომხდარიყო. ზოგი ყარაბას–ბარაბასივით მღვდელი მართლაც სამარცხვინოდ იქცეოდა და ამას მეც ხმამაღლა ვიტყვი. მღვდელი, პირველ რიგში, ჩვენ, ცოდვილ ადამიანებს, სულის დასამშვიდებლად და ცოდვების მიმტევებლად გვჭირდება, თუმცა იმაზეც ვიფიქროთ, რომ ბევრი პარტია 5 ათას კაცს ვერ კრებს და ეს 15 ათასი კაცი მხოლოდ მღვდლებმა გამოიყვანეს თავიანთი გავლენით. ამ ადამიანების სულშიც ხომ ვიღაცამ უნდა ჩაიხედოს, მედალს ხომ ყოველთვის ორი მხარე აქვს?
– ბევრი გვსმენია ამსტერდამის წითელ კვარტალზე, რომლებიც თქვენს წერილში პრეზიდენტს შეახსენეთ – ალბათ ბევრჯერ გინახავთო. რა ხდება იმ ქუჩაზე?
– წითელი ფანრების ქუჩა – ეს არის აბსოლუტურად ყველანაირი უფლების მქონე "თავაშვებული" კვარტლები. იქ ნარკოტიკის ყიდვა–გაყიდვა ნორმალური ამბავია. დიდ ფანჯრებში სხედან ან დგანან საცურაო კოსტიუმებში ჩაცმული ან წელზემოთ შიშველი მეძავი ქალები და პოზირებენ გამვლელების წინაშე, ასევე – შიშველი ბიჭებიც. ისინი ამ ვიტრინებს ქირაობენ და სახელმწიფოს ფულს უხდიან. ტურისტებს დღისით იქ ჩავლა შეუძლიათ, ოღონდ საღამოს ამას არავის ურჩევენ, რადგან ან გაგქურდავენ, ან მთელი ვერ მიხვალთ სახლში. საღამოობით იქ ქუჩაში, პირდაპირ სკამებზე სექსიც ნორმალური მოვლენაა და, მით უმეტეს, ყველანაირი აღლუმი.
– თქვენს წერილთან დაკავშირებით ჩაიკოვსკის სექსუალური ორიენტაცია გაიხსენეს და ბევრმა დასვა კითხვა თქვენი მისამართით, ჩაიკოვსკის არიები თუ უმღერიაო.
– ჩაიკოვსკის არიებს ვმღერი და კიდევ ვიმღერებ. ასეთ სულელურ შედარებაზე კი კომენტარს არ გავაკეთებ. ეგრე, ეს 15 წელი არც გეი დირიჟორის დაკრულ ორკესტრთან უნდა მემღერა, არც გეი კოლეგასთან ერთად ვმდგარიყავი სცენაზე. საბედნიეროდ, თამარ ივერი არ არის ბნელეთის პრინცესა, როგორადაც ჩემს წარმოჩენას შეეცადნენ. ავსტრიიდან თუ ოსტერრეიხიდან დეპორტზე რა მოგახსენოთ, მაგრამ პირიქით, საკმაოდ ბევრი ამაყობს იმით, რომ ერთადერთი ქართველი მომღერალი ვარ, ვინც ოდესმე ზალცბურგში მოცარტის სახელობის გრან პრი აიღო და უკვე წლებია, იქ მუშაობს! თუ სადმე მართლაა სიტყვის დემოკრატია, ეს ალბათ ევროპაა. მთავარია, შენს საქმეში იყავი ძლიერი და შემოსავალი მოუტანე და, რაზეც გინდა, იმაზე ილაპარაკე.
საქართველოში ძირითადად პაატა ბურჭულაძის მიერ გამართულ "იავნანას" საქველმოქმედო კონცერტებზე თუ მიმღერია. მიხარია, რომ ამხელა საქმეს აკეთებს და ყოველთვის ვცდილობ, არ დავაღალატო. სამწუხაროდ, ბოლოს პარიზში პარტრიარქის საღამოზე არ მეცალა – ავსტრალიაში ვიყავი და ძალიან დამწყდა გული.
წლები გავა, ხელისუფლებები შეიცვლება, ჩვენ კი ჩვენი საქმით ხალხისთვის საყვარელ პიროვნებებად უნდა დავრჩეთ. ჩვენი საქმით ვართ ცნობილნი, ამით შეგვიყვარა საზოგადოებამ და არა – იმ თემებით, რაზეც ახლა ჩვენი ინტერვიუ შედგა. მინდა, ისეთ საქართველოში ვიცხოვრო, სადაც მომღერალ ქალს ასეთი ინტერვიუების მიცემა აღარ დამჭირდება და უფრო ლაღ და ამაღლებულ თემებზე ვისაუბრებ. აწი ალბათ უფრო ფრთხილად მოვეკიდები ამ ამბავს, რადგან დავინახე, რომ განსხვავებული აზრის მთქმელს ცხენი უნდა ჰყავდეს შეკაზმული ან, უფრო თანამედროვე ენით თუ ვიტყვით, ხელში თვითმფრინავის ბილეთი უნდა ეჭიროს. მიუხედავად ამისა, რაც მომწონს ან არ მომწონს, იმაზე კვლავაც სიმართლეს ვიტყვი, ისე, როგორც აქამდე ვაკეთებდი.

– ქმარიც გიერთდებათ თქვენს მოსაზრებებში?

– კი, რაულის აზრი ემთხვევა ჩემსას. ჩემი ქმარი მორწმუნე კაცია, სიმართლის მთქმელი. მიუხედავად იმისა, რომ მასაც ბევრი მეგობარი ჰყავს სექსუალური უმცირესობიდან, მისთვისაც მიუღებელი იყო ასეთი აქცია ქალაქის ისტორიულ ცენტრში, ასე ჯიუტი წინააღმდეგობით გამართული, მით უმეტეს, რომ ავღანეთში გარდაცვლილი ერთ–ერთი მეომარი მისი ახლო მეგობარი იყო და ძალიან განიცდიდა ამ ამბავს.
რუსუდან ადვაძე